Extra-judicieel

Als iemand tenminste 5 jaar lang vermist is, bedoelende dat er al die tijd geen teken van leven van hem is ontvangen, het onbekend is waar hij zich bevindt en hij onbereikbaar is, dan is het mogelijk dat belanghebbenden een verzoek indienen dat de kantonrechter ten aanzien van die persoon, een verklaring van vermoedelijk overlijden verstrekt. De termijn van 5 jaar wordt ingekort tot 1 jaar, indien de persoon in kwestie passagier of bemanningslid was op een (lucht)vaartuig dat vermist wordt, of dat een noodlottig ongeval heeft ondergaan, bijvoorbeeld een boot die is gezonken of een vliegtuig dat is neergestort. Als er geen stoffelijke resten zijn gevonden van de passagier, dan kan dus ten aanzien van die persoon, een verklaring van vermoedelijk overlijden worden aangevraagd. Het kan van belang zijn een verklaring van vermoedelijk overlijden te verkrijgen, als bijvoorbeeld een erfenis moet worden verdeeld en een van de erfgenamen al jaren wordt vermist. Ook ingeval de echtgenoot van de vermiste persoon in het huwelijk zou willen treden met een ander, is het in diens belang dat een verklaring van vermoedelijk overlijden ten aanzien van de vermiste persoon wordt verstrekt. Tijdens de behandeling van het verzoek zal de vermiste persoon enkele malen publiekelijk worden opgeroepen om voor de kantonrechter te verschijnen. Indien hij niet verschijnt, wordt het verzoek verder behandeld, en wordt uiteindelijk een beslissing genomen door de kantonrechter.

Een belanghebbende kan de kantonrechter verzoeken om aan hem verlof te verlenen om een in het buitenland gewezen rechterlijke uitspraak in Suriname ten uitvoer te mogen leggen. Denk maar een echtscheidingsvonnis of een voogdijbeschikking. Dit is echter pas mogelijk indien Suriname en het land waar de uitspraak is gedaan, een bilaterale overeenkomst hebben om elkaars civiele vonnissen ten uitvoer te leggen. Vooralsnog bestaat die mogelijkheid om in Suriname een exequatur te verkrijgen, alleen voor rechterlijke uitspraken gedaan in het Koninkrijk der Nederlanden, waaronder ook de Nederlandse Antillen.

Bij het ontbinden van een stichting of het aanvragen van een faillissement, kan de kantonrechter door de belanghebbende worden verzocht om een curator aan te stellen. De curator wordt belast met de financiële afwikkeling van de ontbinding van een stichting. In geval van faillissement van een bedrijf, neemt de curator het beheer en bestuur over, en zorgt ervoor dat de schuldeisers zoveel als mogelijk betaald worden. Tijdens de behandeling van het verzoek, wordt naast de aanvrager, ook de beoogde curator gehoord. Ook wanneer het ontslag van een curator wordt verzocht, wordt de rechterlijke beslissing voorafgegaan door een verhoor van de betrokken partijen.

Indien een bestuurslid van een stichting komt te overlijden en de statuten niet voorzien in vervanging, dan kunnen de belanghebbenden de kantonrechter bij verzoekschrift vragen om een bepaalde persoon te benoemen tot bestuurslid. Evenzo kan – wanneer een bestuurslid van een stichting zich niet op een juiste wijze van zijn taken kwijt, doch de statuten niet voorzien in zijn ontslag – aan de kantonrechter worden verzocht dat deze beslist dat tot ontslag van dat bestuurslid kan worden overgegaan.

Indien een koper een onroerend goed op de veiling heeft gekocht en de opbrengst niet toereikend mocht zijn om de hypotheekhouder(s) te betalen, dan kan de koper de kantonrechter verzoeken om de hypotheek door te halen. Bij de behandeling van dit verzoek worden de hypotheekhouders opgeroepen en gehoord door de kantonrechter. Indien na de behandeling van het verzoek, de kantonrechter beslist tot doorhaling van de hypotheek, dan is het onroerend goed in kwestie wederom vrij en onbezwaard.

Indien een onroerend goed in het openbaar is verkocht en er meerdere beslagen of hypotheken daarop rusten, dan kan de meest gerede partij de kantonrechter verzoeken om vast te stellen op welke wijze de opbrengst dient te worden verdeeld onder de verschillende schuldeisers. De schuldeisers worden allen opgeroepen en gehoord door de kantonrechter, alvorens een beslissing wordt genomen over de volgorde waarin de schuldeisers aanspraak kunnen doen gelden op de opbrengst, alsook het deel van de opbrengst dat ieder van hen toekomt.

Wanneer een minderjarige gerechtigd is tot een onroerend goed, bijvoorbeeld omdat hij een van de erfgenamen is aan wie het onroerend goed is nagelaten, dan kan deze minderjarige niet zelf instemmen met de verkoop van dat onroerend goed. In zo een geval zullen de voogd en toeziende voogd van deze minderjarige het verzoek moeten doen aan de kantonrechter dat het onroerend goed mag worden verkocht. Tijdens de behandeling van het verzoek zal de kantonrechter een taxatiecommissie bestaande uit drie taxateurs benoemen om het onroerend goed te taxateren. Ook kan de kantonrechter de minderjarige zelf horen, om diens mening ten aanzien van het verzoek te vernemen. Indien de kantonrechter toestemming geeft tot verkoop van het onroerend goed, dan wordt zulks in een beschikking vervat, waarin eveneens uitdrukkelijk het aandeel dat aan de minderjarige moet worden toebedeeld, wordt opgenomen.

Indien boedelgerechtigden bij de notaris geen overeenstemming kunnen bereiken ten aanzien van de verdeling van een boedel, dan maakt de notaris een proces-verbaal van zwarigheden op, inhoudende de beweringen van partijen. Een afschrift van dit proces-verbaal wordt door de notaris gedeponeerd bij de griffie ter kantongerechten. De meest gerede partij dient een verzoekschrift in waarbij hij aan de kantonrechter het verzoek doet om te beslissen over de tussen partijen gerezen zwarigheden. De kantonrechter gaat eerst ertoe over om de partijen te horen en voor zover nodig, kan de kantonrechter een taxateur benoemen die de bestanddelen van de boedel taxeert. Vervolgens beslist de kantonrechter over de tussen partijen gerezen zwarigheden en over de wijze waarop de boedel bij de notaris verdeeld zal moet worden.

Wanneer partijen het bij een boedelscheiding niet eens kunnen worden over de aanwijzing van een notaris, of indien partijen een door de kantonrechter aangewezen notaris willen vervangen, kan een van hen daartoe een verzoekschrift indienen. In geval het gaat om de vervanging van een reeds aangewezen notaris, gaat de kantonrechter bij de behandeling van het verzoekschrift altijd na als partijen geen openstaande rekeningen bij die notaris hebben.

De kantonrechter kan verzocht worden een zaak waaromtrent een geschil van burgerrechtelijke aard bestaat, bijvoorbeeld een onroerend goed (een huis dat niet bewoond wordt), een safe loket of een brandkast, te verzegelen, waardoor het niet langer toegankelijk is voor partijen. Het doel van de verzegeling is om te voorkomen dat een van de partijen zich het goed toe-eigent of handelingen pleegt waardoor het goed in waarde daalt of vergaat. Tijdens de behandeling van het verzoek hoort de kantonrechter de partijen om zich een oordeel te kunnen vormen omtrent de noodzaak van de verzegeling. Indien de kantonrechter gunstig beslist ten aanzien van het verzoek, zal hij zich met partijen ter plekke begeven om de verzegeling te laten plegen. Evenzo kan de kantonrechter door een belanghebbende worden verzocht de ontzegeling te gelasten van een reeds verzegelde zaak.