Uitspraak

KANTONGERECHT IN HET EERSTE KANTON
A.R. No. 18-3483
24 augustus 2018

Vonnis in kort geding in de zaak van:

VIERHOEK INTERNATIONAL N.V.,
gevestigd en kantoorhoudende te Paramaribo,
eiseres,
gemachtigde: mr. A.E. Veldman, advocaat,

tegen

DE STAAT SURINAME, met name het Ministerie van Financiën,
in rechte vertegenwoordigd wordende door de Procureur-generaal,
kantoorhoudende te Paramaribo,
gedaagde,
gemachtigde: mr. F.M.S. Ishaak, advocaat.

1. Het verloop van het proces
1.1 Dit blijkt uit de volgende processtukken en/of -handelingen:

• het inleidend verzoekschrift dat met de producties op 17 augustus 2018 op de griffie der kantongerechten is ingediend;
• de conclusie van eis die mondeling is genomen op 20 augustus 2018;
• de aantekeningen van de griffier betreffende het mondeling afpleiten van partijen en de comparitie van partijen;
• de aantekeningen van de griffier betreffende de conclusie die mondeling is genomen na gehouden comparitie van partijen.

1.2 De uitspraak van het vonnis is bepaald op heden.

2. De feiten
2.1 Eiseres is een bedrijf dat goederen import en staat bij de Inspectie der Invoerrechten en Accijnzen geregistreerd onder het [importeursnummer].

2.2 Gedaagde heeft het importeursnummer inactief gesteld. Als gevolg hiervan kan eiseres niet voldoen aan haar wettelijke plicht tot aangifte en de door haar geïmporteerde goederen niet inklaren. In dat kader heeft de gemachtigde namens eiseres op 02 augustus 2018 een schrijven aan gedaagde gericht, waarin zij onder meer het volgende vermeld:

“Cliënten, althans diens vertegenwoordiger(s), ervaren al enige tijd dat door de Douane een gewijzigd beleid wordt gevoerd, waarbij het importnummer van cliënten wordt afgesloten en zij verplicht worden voor iedere inklaring afzonderlijk toestemming te vragen.
Deze werkwijze is bij cliënten volstrekt onbekend, hoogst onbegrijpelijk en zorgt bovendien voor enorm veel ongerief en stagnatie in de uitoefening van de bedrijfsactiviteiten m.n het importeren van goederen, daargelaten de schade die hierdoor wordt geleden.
Cliënten zijn op geen enkele manier op een correcte wijze in kennis gesteld van dit “gewijzigd” beleid dat ten aanzien van hen wordt gehanteerd, waardoor zij zich hiertegen niet hebben kunnen verweren.
Cliënten zijn en worden nog steeds in onwetendheid gelaten omtrent de oorzaak, welke de direkte aanleiding zou zijn geweest voor dit “gewijzigd” beleid.
Voorzover cliënten zich aan enig verzuim e/o overtreding schuldig hebben gemaakt, behoorden zij hiervan op de correcte wijze in kennis te worden gesteld en de gelegenheid te krijgen om binnen een redelijke termijn het geconstateerde verzuim e/o de overtreding te herstellen.
Naar bekomen informatie wordt dit “gewijzigd” beleid bovendien uitsluitend ten aanzien van cliënten toegepast. Dit handelen riekt naar willekeur en creëert een ongelijke concurrentie.
Het is evident dat u, althans de Staat hierdoor onbehoorlijk, onbetamelijk en in strijd handelt met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, in het bijzonder het evenredigheidsbeginsel, het gelijkheidsbeginsel en het rechtszekerheidsbeginsel.
Immers, door een beleid te voeren dat niet aan cliënten bekend is en waaromtrent cliënten in onwetendheid worden gelaten, weten cliënten niet waar zij aan toe zijn en/of wat de overheid van hen verlangt. Zij het nog de vraag als zij in de gevallen van cliënten, de geldende rechtsregels juist en consequent worden toegepast.

(…)

U wordt hierbij aangemaand om binnen 1×24 uur na ontvangst van dit exploot de importnummers van cliënten open te stellen, althans alle daartoe vereiste handelingen te verrichten en u te onthouden van iedere onrechtmatige handeling als gevolg waarvan cliënten niet vrij en ongestoord hun bedrijfsactiviteiten zouden kunnen uitvoeren, meer in het bijzonder het onrechtmatig afsluiten van de importnummers van cliënten.”

2.3 Op 07 augustus 2018 heeft de Inspectie der Invoerrechten en Accijnzen als volgt op het hiervoor vermeld schrijven van de gemachtigde van eiseres gereageerd:
“(….)
Vierhoeks International n.v. met [importeursnummer] wordt in het klantenbestand van het AW systeem telkens opengesteld en afgesloten zodra zij ladingen heeft om aan te geven ten invoer voor het vrije verkeer met dien verstande, dat het bedrijf (importeur) op de voet wordt gevolgd ter voorkoming van onregelmatigheden. In het AW systeem is [importeursnummer] momenteel INACTIVE gesteld. Voornoemd maatregel is getroffen naar aanleiding van het feit dat Vierhoeks International n.v. zich heeft doen registreren op een bedrijfsadres met name aan de Marcusstraat 23 welke bij controle onbewoond blijkt te zijn. Dit is ook het geval geweest bij de overige bedrijfen(importeurs) als voornoemd;

Van de overige importeurs als voornoemd zijn de importnummers op dit moment op ACTIVE waardoor zij vrij zijn om aangiften te registreren in het AW systeem.”

2.4 Op 10 augustus 2018 heeft eiseres in navolging op de reactie van de Inspectie der Invoerrechten en Accijnzen een aanmaning gestuurd naar gedaagde, inhoudende onder meer het volgende:

“Door werkarmen van de Staat is namelijk op of omstreeks 27 juni 2018 zonder enige voorafgaande mededeling en/of kennisgeving het importnummer van Vierhoeks International NV door de Douane e/o de leiding van het managementteam bij de Douane afgesloten met het direct gevolg dat het voor cliënten, althans Vierhoeks International NV onmogelijk is om zijn containers te doen inklaren en van de Nieuwe Haven af te voeren.

Cliënten cq Vierhoeks Int. NV hebben geen enkele aanmaning terzake ontvangen om een eventueel door hun gepleegde overtreding of verzuim te herstellen. Evenmin heeft hoor en wederhoor plaatsgevonden en zijn cliënten – ook niet na herhaalde verzoeken – geïnformeerd omtrent de direkte aanleiding of oorzaak van deze maatregel.

Cliënten cq Viehoeks Int. NV lijdt hierdoor enorm veel schade, (…)

De Staat Suriname wordt hierbij tevens gesommeerd om onmiddellijk, althans binnen 1x 24 uur na ontvangst van deze sommatie het importnummer van cliënten, althans Vierhoeks International NV open te stellen.”

3. De vordering, de grondslag daarvan en het verweer
3.1 Eiseres vordert, om bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad,:

a) gedaagde te veroordelen om binnen 1×24 uur na de uitspraak althans binnen een door de kantonrechter in goede justitie vast te stellen termijn, het [importeursnummer] van eiseres wederom actief te stellen en eiseres ongehinderd en ongestoord de mogelijkheid te bieden haar bevoegdheid zoals vastgelegd in aritkel 11 e.v van de Scheepsvaartwet uit te oefenen;
b) gedaagde te veroordelen tot het betalen van een dwangsom van SRD 25.000,- per dag voor iedere dag dat gedaagde in strijd handelt met het onder a gevorderde;
c) gedaagde te veroordelen bij wege van schadevergoeding aan eiseres te betalen de bedragen van SRD 19.981,32 en USD 9.750,-, elk afzonderlijk vermeerderd met de wettelijke rente ad 6% per jaar daarover vanaf de dag van indiening van dit verzoekschrift tot aan de algehele voldoening.

3.2 Eiseres legt aan haar vordering ten grondslag dat gedaagde een onrechtmatige daad jegens haar pleegt door in strijd te handelen met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Daartoe stelt zij, tegen de achtergrond van de feiten vermeld onder 2, onder meer het volgende:

• het afsluiten van het importnummer is niet proportioneel in verhouding tot de vermeende overtreding;
• als gevolg van het afsluiten van het importnummer kan eiseres niet voldoen aan haar aangifteplicht zoals bepaald in artikel 11 van de Scheepsvaartwet;
• gedaagde heeft eiseres niet vooraf in kennis gesteld aan welk verzuim zij zich schuldig zou hebben gemaakt en evenmin in gebreke gesteld dit verzuim te corrigeren;
• als gevolg van deze handeling lijdt eiseres schade ad SRD 19.981,32 en USD 9.750,-.

3.3 Gedaagde heeft verweer gevoerd. De kantonrechter komt op dit verweer, voor zover voor de beslissing van belang, hierna in de beoordeling terug.

4. De beoordeling
4.1 Het spoedeisend belang blijkt in voldoende mate uit de aard van de stellingen van eiseres. Om die reden wordt zij ontvangen in het kort geding.

4.2 Na de gehouden comparitie van partijen heeft eiseres een akte van rectificatie gevorderd, inhoudende dat waar “afsluiten” staat vermeld wordt gelezen “inactief stellen”. Tegen deze acte van rectificatie heeft gedaagde bezwaar geopperd, daarin bestaande dat zij door deze acte van rectificatie in haar verweer is geschaad. Anders dan gedaagde is de kantonrechter van oordeel dat gedaagde niet in haar verweer is geschaad, omdat vanaf het mondeling afpleiten de termen “actief” en “inactief” zijn gebezigd ook tijdens de comparitie van partijen. Om die reden gaat de kantonrechter voorbij aan dit bezwaar en zal de akte van rectificatie worden toegestaan zoals gevorderd en zoals reeds verwoord onder 3.1 in dit vonnis.

4.3 De kern van het geschil betreft de beantwoording van de vraag of gedaagde in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft gehandeld en aldus onrechtmatig.

Gedaagde heeft weersproken in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur te hebben gehandeld door aan te voeren dat eiseres de importdocumenten lijfelijk aan haar moest afstaan. Doordat eiseres deze documenten niet heeft afgestaan, heeft gedaagde gebruik gemaakt van haar bevoegdheid om het importeursnummer inactief te stellen. Gedaagde heeft aangevoerd dat zij eiseres vooraf in kennis heeft gesteld van het feit dat zij de importdocumenten aan haar moest doen toekomen, doch heeft zij naar het oordeel van de kantonrechter dit niet voldoende aannemelijk gemaakt. In dat licht verwijst de kantonrechter naar het schrijven van gedaagde van 07 augustus 2018 gericht aan de procesgemachtigde van eiseres, waarin gedaagde slechts als reden heeft vermeld dat het door eiseres opgegeven adres bij controle onbewoond bleek te zijn. Ter comparitie van partijen heeft gedaagde bij monde van haar vertegenwoordigers zelf verklaard dat eiseres de documenten betreffende het adres reeds op 28 juni 2018 in orde heeft gemaakt. Van het afstaan van importdocumenten heeft gedaagde geenszins melding gemaakt in voornoemd schrijven en komt zij pas met deze mededeling ter comparitie van partijen. Een dergelijk handelen van gedaagde, acht de kantonrechter in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur (te weten het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel) en handelt zij hierdoor dus onrechtmatig jegens eiseres.

Gedaagde dient als overheidsorgaan te worden aangemerkt als te zijn een ingewijde die over alle relevante informatie beschikt. Hierdoor verkeerd iedere burger, waaronder ook eiseres, in een afhankelijke positie van gedaagde. Vanwege deze machtige positie ligt het naar het voorlopig oordeel van de kantonrechter op de weg van gedaagde om burgers, alsook eiseres, de juiste en volledige informatie te verschaffen omtrent hun (rechts)positie. Zulks heeft eiseres, zoals blijkt uit de inhoud van haar schrijven van 07 augustus 2018 nagelaten. Middels dat schrijven heeft gedaagde naar het oordeel van de kantonrechter bij eiseres de indruk gewekt dat slechts het verkeerd opgegeven adres de reden is geweest van het inactief stellen van het importeursnummer en mocht eiseres er redelijkerwijs van uitgaan dat bij het corrigeren van dat verzuim het importeursnummer wederom actief zou worden gesteld. Nu tijdens de comparitie van partijen duidelijk is gemaakt dat voor het wederom actief stellen eiseres de vereiste importdocumenten aan gedaagde moet afstaan, zal de kantonrechter de door eiseres gevraagde voorziening onder a aangepast toewijzen zoals hierna in de beslissing vermeld.

4.4 Alhoewel de kantonrechter de handelwijze van gedaagde onrechtmatig acht, zal de door eiseres gevraagde voorziening onder b, inhoudende de vordering tot schadevergoeding worden geweigerd. Dit, omdat de hoogte van het schadebedrag niet voldoende aannemelijk is. Eiseres zal dit bij de bodemrechter moeten beslechten.

4.5 Gedaagde zal, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten worden veroordeeld. Deze omvatten tot de dag van de uitspraak het vastrecht ad SRD 50,- en de kosten voor oproep per exploot van een deurwaarder ad SRD 349,-.

5. De beslissing

De kantonrechter:
5.1 Staat toe de gevorderde akte van rectificatie zoals overwogen onder 4.2 in dit vonnis.

5.2 Veroordeelt gedaagde de importdocumenten van de container met goederen gelijk na afgifte door eiseres in ontvangst te nemen, te controleren en het [importeursnummer] gelijk nadien wederom actief te stellen, dit alles binnen 1 x 24 uur na de uitspraak van dit vonnis.

5.3 Veroordeelt gedaagde tot het betalen van een dwangsom ad SRD 25.000,- (Vijfentwintigduizend Surinaamse Dollar) per uur, indien gedaagde geen uitvoering geeft aan hetgeen hiervoor onder 5.2 is beslist, met dien verstande dat de te verbeuren dwangsommen het bedrag van SRD 200.000,- (Tweehonderdduizend Surinaamse Dollar) niet te bovengaat.

5.4 Verklaart hetgeen hiervoor onder 5.2 en 5.3 is beslist uitvoerbaar bij voorraad.

5.5 Veroordeelt gedaagde in de proceskosten aan de zijde van eiseres gevallen en tot aan deze uitspraak begroot op SRD 399,- (Driehonderd en Negenennegentig Surinaamse Dollar).

5.6 Weigert hetgeen meer of anders is gevorderd.

Dit vonnis is gewezen en ter openbare terechtzitting uitgesproken door de kantonrechter in het eerste kanton, mr. S.M.M. Chu, op vrijdag 24 augustus 2018 te Paramaribo in aanwezigheid van de fungerend-griffier.